Diagnoza ADHD?
Na forum można spotkać się z rzuconym mimochodem stwierdzeniem: „moje dziecko ma chyba ADHD”. Piszą tak mamy, które niby się martwią, ale tak naprawdę są dumne z tego, że dziecko jest takie aktywne.
Nic w tym złego, ale co ma zrobić rodzic, który naprawdę coś takiego podejrzewa? Skąd ma wiedzieć czy rzeczywiście zachowania dziecka odbiegają od normy? Czy i kiedy powinien podjąć decyzję o zdiagnozowaniu?
Życia rodzicom i dzieciom nie ułatwia fakt, że pierwsze zdanie w poradniku dotyczące diagnozy brzmi: „Rozpoznanie ADHD jest trudne, ponieważ prawie całkowicie opiera się na obserwacji dziecka i doświadczeniu lekarza. Nie ma żadnego badania laboratoryjnego, które potwierdzałoby takie rozpoznanie.” Jeśli weźmiemy jeszcze pod uwagę, że podobnie zachowują się dzieci nie przestrzegające reguł (z różnych przyczyn – także błędów wychowawczych), ba! wszystkie dzieci okresowo zachowują się jak nadpobudliwe, to sprawa naprawdę się komplikuje.
Kiedy można podejrzewać nadpobudliwość psychoruchową?
Informacje o tym, jakie są objawy ADHD, zostały ujęte w „Kryteria diagnostyczne zespołu nadpobudliwości psychoruchowej według klasyfikacji ICD-10 (zespół hiperkinetyczny) oraz klasyfikacji DSM-IV (ADHD)”. Zgodnie z powyższymi kryteriami nadpobudliwość psychoruchową można podejrzewać, jeżeli:
- Objawy utrzymują się dłużej niż pół roku. Podejrzenie o nadpobudliwość często pojawia się, gdy dziecko idzie do przedszkola, szkoły, kończy klasę III, zaczyna kolejny etap nauki. Powody tego są dwojakie: dziecko ma ADHD, ale dotychczasowi opiekunowie sobie z tym radzili lub dziecko źle znosi zmianę i po jakimś czasie dostosuje się do nowych warunków. Jeżeli zatem zachowanie dziecka utrudnia mu funkcjonowanie przez ponad pół roku, należy się zastanowić nad diagnozą. Ważna jest też częstość pojawiania się objawów.
- Objawy, w takiej czy innej postaci, występują jeszcze przed siódmym rokiem życia.
- Nadpobudliwość utrudnia dziecku funkcjonowanie w co najmniej dwóch środowiskach (dom, szkoła, środowisko rówieśnicze itp.)
- U dziecka można zaobserwować co najmniej 10 z 18 (lub 12 z 18) opisanych objawów (z listami można zapoznać się tutaj).
Należy jednak pamiętać, że nie powtarzające się zbyt często chwile nieuwagi, nadaktywność ruchowa, zapominanie, pogubienie się w skomplikowanych poleceniach dorosłych zdarzyć się może każdemu dziecku i nie jest powodem do obaw. Nie należy od razu dziecku przyklejać łatki dziecka z ADHD.
reklama
Na czyją pomoc mogą liczyć dzieci i rodzice
Wprawdzie rodzice dzieci nadpobudliwych to członkowie jednego z najbardziej niezrozumianych i pozbawionych pomocy towarzystw na świecie, wiecznie podejrzanych o straszne zaniedbania i nie wiadomo jakie jeszcze wychowawcze przestępstwa, ale dzięki temu, że o zaburzeniach koncentracji uwagi coraz częściej się mówi, mogą liczyć na pomoc. Czyją?
1. Psychologa
Powinien to być ktoś specjalizujący się w diagnozie i terapii ADHD. Psycholog zbierze informacje, przeprowadzi wywiad, porozmawia także z dzieckiem, rozważy czy przyczyną są inne problemy psychologiczne lub choroby. Psycholog przeprowadza także badania oceniające możliwości poznawcze, intelektualne oraz określi czy współwystępują specyficzne trudności szkolne.
2. Lekarza
Wykluczy on inne zaburzenia, które mogą dawać podobne objawy. Może skierować na dodatkowe badania (często EEG) lub do specjalistów, aby wykluczyć choroby wzorku, słuchu, tarczycy, choroby neurologiczne, alergie czy choroby psychiczne.
3. Psychologa – ponownie
Jednak zanim się do niego udamy, potrzebna będzie opinia na temat funkcjonowania dziecka w przedszkolu czy szkole, którą powinniśmy otrzymać od nauczycieli. Na podstawie wszystkich otrzymanych materiałów i własnych obserwacji oraz po wypełnieniu wraz z rodzicami kwestionariuszy diagnostycznych, psycholog ustala rozpoznanie.
Na tym nie kończy się rola psychologa, powinien on bowiem stworzyć indywidualny plan pomocy dla dziecka. Może zaproponować terapię, terapię grupową, grupę wsparcia. Powinien służyć pomocą i radą oraz przygotować opinię, która zawierać będzie nie tylko diagnozę, ale i wskazówki dla szkoły, gdyż współpraca ze szkołą w przypadku dziecka z zespołem hiperkinetycznym jest niezwykle ważna.
4. Psychiatry
Do niego udają się rodzice, którzy chcą się skonsultować w kwestii włączenia farmakoterapii. Leki może przepisać tylko lekarz i musi on nadzorować przebieg leczenia, bo dobór leków i dawki jest bardzo istotny.